WEEK 5: TRAIN JEZELF OM ERBIJ TE BLIJVEN
Moeilijke dingen – zoals stress en pijn – zijn onvermijdelijk en horen bij het leven. De manier hoe we ermee omgaan bepaalt of ze ons leven beheersen of dat we er wat luchtiger tegenover kunnen staan.
KUN JIJ TOELATEN WAT ER IS?
In het algemeen reageren we op ervaringen op één van de volgende manieren:
- We zijn afwezig of verveeld en schakelen van het huidige moment over naar andere dingen ‘in ons hoofd’.
- We willen prettige ervaringen vasthouden en gaan ernaar op zoek.
- We willen onprettige ervaringen vermijden of uit de weg ruimen.
Elk van deze manieren kan stress veroorzaken. We willen dat de situatie nu – het huidige moment - anders is dan hoe het daadwerkelijk is. We besteden een groot deel van onze tijd aan het streven naar iets anders. Tijdens dit streven wordt ons contact met dat-wat-er-nu-is oppervlakkig omdat we meer bezig zijn met hoe de situatie zou moeten zijn. Hierdoor missen we de ervaring van het moment.
PIJLEN AFSCHIETEN
Als we stress of pijn ervaren bestempelen we dat meestal als onprettig. We kunnen bij stress spreken van een eerste- en tweede stressreactie. De analogie van de twee pijlen kan hierbij helpend zijn.
De eerste pijl
Een stressvolle gebeurtenis overkomt ons. De eerste pijl. We ervaren fysieke pijn en/of gevoelens zoals bijvoorbeeld angst, verdriet of boosheid. Eerste pijlen horen bij het leven en zijn vaak onvermijdelijk.
Voorbeeld gebeurtenis: Een collega geeft ongevraagd kritiek op jouw werk
-Primair gevoel: Boosheid
-Lichamelijke sensaties: Steken in je maag, je kaken klemmen op elkaar, fronsende wenkbrauwen, zweten, spieren die aanspannen in je schouders
De tweede pijl
Onze reactie op de eerste pijl vormt de tweede pijl. Hiermee houden we vaak – onbewust - stress in stand. Want hoe ga je om met de gebeurtenis? Kun je erbij stilstaan? Kun je aanvaarden dat de eerste pijl je heeft getroffen?
Voorbeelden van reacties in de tweede pijl:
-Gedachten: Waarom moet hij mij hebben? Heb ik hem iets aangedaan? Ik vind hem niet aardig. Hij vindt me niet goed genoeg. Ik ben ook niet goed genoeg voor deze baan. Ik val door de mand. Ik moet beter mijn best doen wil ik mijn baan houden.
-Secundaire gevoelens: Onzekerheid, verdriet, angst
-Je lichamelijke sensaties breiden uit en worden intenser ervaren
De gebeurtenis wordt steeds persoonlijker: Het roept nieuwe gevoelens op en vergroot zo de impact die het gebeuren op ons heeft. We blijven langer dan noodzakelijk hangen in een onprettige stemming. We kunnen pijlen blíjven afschieten na de tweede pijl bijvoorbeeld:
-Gedachten: Het is stom dat ik mezelf afgewezen voel, dat slaat nergens op. Ik wil dit niet. Het zal wel aan mij liggen. Ik haat dat ik zo gevoelig ben. Hoe moet dit nu verder?
-Gevoelens: Wanhoop, zelfhaat, somberheid
-Lichamelijke sensaties breiden uit of worden intenser ervaren
We komen terecht in een neerwaartse spiraal.
Wanneer je bewust wordt van jouw ervaringen op de eerste en tweede pijl ontstaat er potentie tot verandering. Kun je bij jouw ervaringen blijven? Óók als deze onprettig zijn? Door het regelmatig trainen van je aandacht zul je merken dat er inzicht en ruimte ontstaat. Hiermee kun je bewuster en beter reageren en je gebruikelijke, automatische reacties overboord zetten.
THUISOPDRACHTEN WEEK 5
- Oefen een paar keer met de 3 minuten check-in oefening tijdens stressvolle momenten. Je kunt hiervoor het audio bestand gebruiken.
- Wissel daarnaast de bodyscan af met het zitten in aandacht. Doe dit minimaal 4 dagen per week met behulp van de audiobestanden. Schrijf je observaties kort op.
3 minuten check in oefening
Verkorte bodyscan
Zitten in aandacht
