WEEK 3: GEDACHTEN ZIJN GEEN FEITEN

HELDER WAARNEMEN

Eerst is er een situatie - een objectief, feitelijk gegeven - en vervolgens ontstaan er bij ons verwachtingen, interpretaties en oordelen over deze situatie. Op deze manier maken we de situatie persoonlijk, subjectief. De situatie wordt gekleurd.

Stel je komt een collega tegen op het kantoor. Jij groet deze collega enthousiast maar deze collega groet jou niet terug. Je kunt op veel verschillende manieren reageren:
  • ‘Hij groette mij expres niet terug, ik heb iets verkeerd gedaan, hij mag me niet.’ Je voelt je boos of verdrietig.
  • ‘Hij hoorde me niet. Hij zal wel in gedachten zijn verzonken. Het ligt niet aan mij.’ Je voelt je neutraal of opgelucht.
  • ‘Ik weet niet waarom hij mij niet groette. Het is oké.’ Of: ‘Ik weet niet waarom hij mij niet groette. Ik zit er wel mee dus ik check het straks bij hem.' 

We reageren vaak vanuit automatisme. Niks is goed of fout, het gebeurt gewoon. Belangrijk is om op te merken wat er allemaal met jou gebeurt tijdens- en na zo'n gebeurtenis. Welke gedachten heb je? Welke gevoelens staan op de voorgrond en wat ervaar je in je lichaam?

Door regelmatig mindfulness te oefenen leer je om het verschil te gaan zien tussen feitelijke gebeurtenissen (heldere waarnemingen) en onze gedachten en gevoelens over de situatie. Het biedt veel inzicht in eigen patronen.

WAAROM IS HELDER WAARNEMEN BELANGRIJK?

  • We identificeren onszelf vaak met onze gedachten. Maar als we leren onze gedachten van een afstand te observeren creëren we ruimte. In deze ruimte kunnen we ervoor kiezen om mee te gaan in een gedachte of niet, we ervaren keuzevrijheid.
  • Onbewust worden we vaak meegenomen door onze gedachten. We dwalen af, we raken weg van het hier-en-nu en zitten weer in die automatische piloot. Deze onbewuste, automatische gedachten kunnen onprettige gevoelens lang in stand houden.

We proberen onze gedachten niet te veranderen. 
We proberen ze te gaan herkennen en te erkennen, met een vriendelijke milde blik.
Op deze manier komen we los uit hun greep.

HOE WORDEN WE ONS BEWUST VAN GEDACHTEN?

Wanneer we de aandacht trainen via mindfulness oefeningen, kunnen we gedachten steeds helderder waarnemen:
  • We richten onze aandacht op één object bijvoorbeeld de adem, een lichaamsdeel of op geluiden. 
  • Wanneer je aandacht van dat object afdwaalt proberen we dit op te merken, te herkennen. ‘Oh ik ben er met mijn aandacht (al even) niet meer bij’. 
  • De volgende stap is om te erkennen waar je aandacht was: ‘Ik was aan het denken over wat we vanavond zouden gaan eten’. Of ‘Ik was bezig met plannen’. Het kan ook zijn dat je niet afgeleid werd door gedachten maar bijvoorbeeld door geluiden of lichaamssensaties. Waar je aandacht dan ook naar afdwaalt, erken het – benoem het in gedachten (of hardop).
  • De laatste stap is om je aandacht vriendelijk- en zonder oordeel weer terug te brengen naar het object. Elke keer weer opnieuw.

EN.. GEEF JIJ JEZELF DE TIJD EN RUIMTE OM TE LEREN?

We hebben allemaal ingesleten patronen. Patronen bestaan uit aaneenschakelingen van gedachten, gevoelens, lichamelijke sensaties en gedrag. Sommige paden bewandelen we al tientallen jaren onbewust, we weten niet beter. Van het gebaande pad afwijken kan dan ook confronterend en zelfs onprettig zijn, onze patronen veranderen niet zomaar. Er is oefening nodig, het elke keer bewandelen van een ander, nieuw pad. Net zolang totdat het een gewoonte wordt. 

Laat je verwachtingen los. De oefeningen hoeven niet prettig te zijn of te leiden tot ontspanning. Effecten worden pas  merkbaar na een aantal weken en regelmatige thuis beoefening.